Μεταβιοτικά: Μια νέα προοπτική για την υγεία

Τι είναι τα μεταβιοτικά;

Τα μεταβιοτικά αναδεικνύονται ως ένας επαναστατικός τομέας έρευνας και εφαρμογής στη διατροφή και την υγειονομική φροντίδα. Αποτελούν το επόμενο βήμα στην επιστήμη του εντερικού μικροβιώματος και την υποστήριξη της υγείας μαζί με τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά. Ωστόσο, οι σημαντικές διαφορές των μεταβιοτικών έναντι των προβιοτικών και των πρεβιοτικών τα κάνουν πλέον να ξεχωρίζουν μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και των καταναλωτών.

Σε αντίθεση με τα προβιοτικά, που είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, τα μεταβιοτικά είναι μη ζώντα μικροβιακά κύτταρα και/ή τα συστατικά τους (για παράδειγμα κυτταρικές μεμβράνες) με ή χωρίς μεταβολίτες (για παράδειγμα οργανικά οξέα που είχαν παραχθεί όσο ήταν ακόμα προβιοτικά), που παρέχουν ποικίλα οφέλη υγείας. 

Σύμφωνα με τον Διεθνή Επιστημονικό Σύνδεσμο για τα Προβιοτικά και τα Πρεβιοτικά (ISAPP), τα μεταβιοτικά ορίζονται ως «παρασκευάσματα μη ζωντανών μικροοργανισμών ή/και των συστατικών τους που παρέχουν οφέλη υγείας στον οργανισμό.» Σε αντίθεση με τα προβιοτικά, τα μεταβιοτικά δεν απαιτούν βιωσιμότητα για να παρέχουν ευεργετικά αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό.

Πλεονεκτήματα των μεταβιοτικών

Ως μικροβιακά κύτταρα εμφανίζουν χαρακτηριστικά, τα οποία συμβάλλουν στη μοναδικότητά τους και τα καθιστούν έναν νέο πολλά υποσχόμενο τομέα της υγείας.

• Σταθερότητα: Ένα από τα κυριότερα και πιο σημαντικά πλεονεκτήματα των μεταβιοτικών είναι η σταθερότητα. Τα μεταβιοτικά ως μη βιώσιμα κύτταρα είναι ανθεκτικά στη θερμότητα και τις περιβαλλοντικές συνθήκες, διευκολύνοντας την αποθήκευση και τη μεταφορά τους.
• Ασφάλεια: Τα προϊόντα προβιοτικών, συχνά αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη λόγω των ζωντανών μικροοργανισμών. Από την άλλη, η απουσία ζωντανών μικροοργανισμών καθιστά τα μεταβιοτικά ασφαλέστερα για πληθυσμούς με ευαισθησίες ή ανοσοκαταστολή.
• Πολυλειτουργικότητα: Τα μεταβιοτικά παρέχουν πολλαπλά οφέλη, από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μέχρι τη μείωση της φλεγμονής.

Κλινικές εφαρμογές των μεταβιοτικών

1.Υποστήριξη της υγείας του εντέρου

Τα μεταβιοτικά έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη βελτίωση της λειτουργίας του εντέρου και στη διαχείριση γαστρεντερικών διαταραχών, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (IBD).

Μηχανισμός δράσης: Παρέχουν βραχείας αλύσου λιπαρά οξέα (SCFAs), όπως το βουτυρικό οξύ, που ενισχύουν τον εντερικό φραγμό και μειώνουν τη φλεγμονή.

2.Ανοσορυθμιστική δράση

Τα μεταβιοτικά ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, προστατεύοντας από λοιμώξεις και χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις.

Μηχανισμός δράσης: Ενεργοποιούν αντιφλεγμονώδεις κυτοκίνες και καταστέλλουν προφλεγμονώδεις αποκρίσεις μέσω αλληλεπίδρασης με ανοσοϋποδοχείς, όπως οι Toll-like υποδοχείς (TLRs).

3.Μεταβολική υγεία

Η χρήση μεταβιοτικών έχει συνδεθεί με βελτιώσεις σε δείκτες μεταβολικής υγείας, όπως η ευαισθησία στην ινσουλίνη και ο μεταβολισμός των λιπιδίων.

Μηχανισμός δράσης: Προωθούν την παραγωγή SCFAs που ενισχύουν τη μεταβολική λειτουργία και μειώνουν τη συστηματική φλεγμονή.

4.Αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική δραστηριότητα

Τα μεταβιοτικά έχουν αντιμικροβιακές ιδιότητες, αναστέλλοντας την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, ενώ η αντιοξειδωτική δράση τους συμβάλλει στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών.

Μηχανισμός δράσης: Παράγουν οργανικά οξέα, όπως γαλακτικό και οξικό οξύ, που μειώνουν το pH, δημιουργώντας δυσμενές περιβάλλον για τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Παράλληλα, οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες βασίζονται σε βιοδραστικούς μεταβολίτες που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες.

5.Διαχείριση φλεγμονής και υγεία του δέρματος

Η ικανότητα των μεταβιοτικών να μειώνουν τη φλεγμονή τα καθιστά χρήσιμα στη διαχείριση χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιομεταβολικές νόσοι και η αρθρίτιδα. Επιπλέον, η αντιφλεγμονώδης δράση τους έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ευεργετική για την υγεία του δέρματος, με κλινικές εφαρμογές σε παθήσεις όπως η ατοπική δερματίτιδα.

Μηχανισμός δράσης: Ρυθμίζουν τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις μέσω της τροποποίησης των προφλεγμονωδών και αντιφλεγμονωδών κυτοκινών. Επίσης, μειώνουν τη διείσδυση των φλεγμονωδών μορίων μέσω ενίσχυσης της ακεραιότητας του εντερικού φραγμού. Στην περίπτωση της υγείας του δέρματος, τα μεταβιοτικά προάγουν την παραγωγή SCFAs που ενισχύουν τη λειτουργία του δερματικού φραγμού και μειώνουν τον κνησμό και την ερυθρότητα που σχετίζονται με φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις, όπως η ατοπική δερματίτιδα.

6.Επίδραση στη νευρολογική υγεία

Τα μεταβιοτικά παίζουν ρόλο στη διαχείριση της νευρολογικής υγείας, υποστηρίζοντας την επικοινωνία μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.

Μηχανισμός δράσης: Τα SCFAs και άλλοι μεταβολίτες των μεταβιοτικών επηρεάζουν άμεσα τη λειτουργία του εγκεφάλου μέσω της παραγωγής νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη και το GABA. Αυτή η αλληλεπίδραση έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το άγχος και τη φλεγμονή του νευρικού συστήματος.

7.Μικροβιακή ρύθμιση

Τα μεταβιοτικά επηρεάζουν τη σύνθεση και τη λειτουργία του μικροβιώματος, προάγοντας την ανάπτυξη ευεργετικών βακτηρίων και περιορίζοντας την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών.

Μηχανισμός δράσης: Τα μεταβιοτικά παρέχουν θρεπτικά συστατικά και σηματοδοτικά μόρια που υποστηρίζουν την ανάπτυξη μικροοργανισμών όπως το Faecalibacterium prausnitzii και το Lactobacillus spp.. Παράλληλα, παράγουν αντιμικροβιακές ενώσεις που εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, προάγοντας την ισορροπία του μικροβιώματος.

8.Εφαρμογές σε ανοσολογικές παθήσεις

Η ανοσορυθμιστική δράση των μεταβιοτικών τα καθιστά πολλά υποσχόμενα στη διαχείριση αυτοάνοσων και άλλων ανοσολογικών νοσημάτων.

Μηχανισμός δράσης: Τα μεταβιοτικά ενισχύουν την ισορροπία μεταξύ των Τ-βοηθητικών κυττάρων Th1 και Th2, ενώ υποστηρίζουν την παραγωγή αντιφλεγμονωδών κυτοκινών όπως η IL-10. Αυτή η δράση μειώνει τις ανοσολογικές αποκρίσεις που σχετίζονται με αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η πολλαπλή σκλήρυνση.

Η OLONEA συστήνει τα μεταβιοτικά

Στην OLONEA ακολουθούμε όλα τα επιστημονικά δεδομένα, έχοντας ως στόχο να συστήνουμε κάθε τι καινοτόμο και αποτελεσματικό στο κοινό μας, μέσω των προϊόντων μας. Οι εξειδικευμένες φόρμουλες των Bacteflora αναβαθμίζονται με την προσθήκη μεταβιοτικών, συνδυάζοντας πλέον προβιοτικά, πρεβιοτικά και μεταβιοτικά. Τα προϊόντα Bacteflora αποτελούν την πιο ολοκληρωμένη σειρά με βάση τα προβιοτικά, έχοντας στοχευμένη δράση στην εντερική υγεία, το ουροποιητικό και ανοσοποιητικό σύστημα, την υγεία του κόλπου και συνολικά οφέλη για τον οργανισμό. 

Το μέλλον των μεταβιοτικών

Τα μεταβιοτικά αντιπροσωπεύουν μια καινοτόμο προσέγγιση στην υγεία. Με την ενσωμάτωσή τους σε συμπληρώματα διατροφής, λειτουργικά τρόφιμα και φαρμακευτικά προϊόντα, μπορούν να προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις σε πληθώρα προβλημάτων υγείας. Η ευελιξία και η αποτελεσματικότητά τους τα καθιστούν βασικό στοιχείο της μελλοντικής υγειονομικής φροντίδας.

Βιβλιογραφία

1. Liang, B., & Xing, D. (2023). The Current and Future Perspectives of Postbiotics. Probiotics and Antimicrobial Proteins, 15, 1626–1643.
2. Kumar, A., Green, K. M., & Rawat, M. (2024). A Comprehensive Overview of Postbiotics. Foods, 13(18), 2937.
3. Mishra, B., et al. (2024). Postbiotics: The New Horizons of Microbial Functional Bioactive Compounds. Food Production, Processing and Nutrition, 6, 28.
4. Kim, Y.-T., & Mills, D. A. (2024). Exploring the Gut Microbiome. Food Science and Biotechnology, 33, 2065–2080.
5. Salminen, S., et al. (2021). Postbiotics in Human Health: Recent Advances. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 18, 649–661.
6. Gueniche, A., et al. (2018). Effects of postbiotics on skin health: Clinical insights into atopic dermatitis. Journal of Dermatological Science, 89, 29–36.