Ασφάλεια και οφέλη της φλούδας φρούτων και λαχανικών
Βαδίζοντας προς τα μέσα της άνοιξης και εν συνεχεία προς το καλοκαίρι, οι επιλογές των φρούτων και των λαχανικών πληθαίνουν. Φράουλες, κεράσια, βερίκοκα, κολοκύθια, μελιτζάνες και πολλά ακόμη, προσδίδουν χρώμα και γεύση στα πιάτα μας και πολλά οφέλη στην υγεία μας. Αλλά τι γίνεται με τις φλούδες; Είναι ασφαλής η κατανάλωσή τους;
Τα υπέρ και τα κατά του φλοιού
Ο φλοιός πολλών φρούτων και λαχανικών δεν είναι μόνο βρώσιμος, αλλά και εξαιρετικά πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και φυτικές ίνες. ωστόσο, η συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα είναι πολύ έντονη, αφενός γιατί οι φλούδες έχουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία, αφετέρου όμως κυριαρχεί ανησυχία γύρω από την ασφάλεια τους. Λόγος για αυτή την ανησυχία είναι τα πολλά χημικά που δέχονται οι καλλιέργειες κατά την παραγωγή τους, τα οποία συμβάλλουν στη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των προϊόντων και στο να φτάνουν στο πιάτο μας πιο «ελκυστικά».
Οφέλη από την κατανάλωση της φλούδας
- Πλούσια σε φυτικές ίνες: Ο φλοιός είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε αδιάλυτες φυτικές ίνες, οι οποίες έχουν σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία του εντέρου, την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση συμπτωμάτων δυσκοιλιότητας. Για παράδειγμα, οι φλούδες των μήλων περιέχουν μια διαιτητική ίνα που ονομάζεται πηκτίνη, η οποία υποστηρίζει την πεπτική υγεία. Μια εξίσου σημαντική λειτουργία των φυτικών ινών είναι η πρεβιοτική τους δράση. Πιο συγκεκριμένα οι φυτικές ίνες φτάνουν άπεπτες στο παχύ έντερο εκεί όπου χρησιμοποιούνται ως θρεπτικό υπόστρωμα από τα ενδογενή βακτήρια, συμβάλλοντας στην ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος και την καλή λειτουργία του εντέρου. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες έχουν σημαντικά οφέλη στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και ενισχύουν το αίσθημα κορεσμού, κρατώντας μας περισσότερη ώρα πλήρεις.
- Υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά: Σε πολλές περιπτώσεις, η φλούδα περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά από τη σάρκα του φρούτου ή του λαχανικού. Για παράδειγμα, η φλούδα του μήλου είναι πλούσια σε κουερσετίνη ενώ γενικά περιέχει έως και 2-3 φορές περισσότερα φλαβονοειδή σε σχέση με τη σάρκα του μήλου. Ακόμη ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το καρότο, του οποίου η φλούδα περιέχει υψηλότερα επίπεδα φαινολών και καροτενοειδών και περισσότερες ίνες σε σύγκριση με τα αποφλοιωμένα καρότα.
- Πηγή βιταμινών και μετάλλων: Ο φλοιός περιέχει σημαντικές ποσότητες απαραίτητων θρεπτικών συστατικών όπως η βιταμίνη C, η βιταμίνη Α, το κάλιο και το μαγνήσιο. Η κατανάλωση ολόκληρου του φρούτου προσδίδει στον οργανισμό ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών και μετάλλων, τα οποία ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και υποστηρίζουν τη γενική ευεξία.
Πιθανοί κίνδυνοι και τρόποι προστασίας
Όταν προετοιμάζουμε τα αγαπημένα μας φρούτα και λαχανικά, πολλοί από εμάς έχουμε τη συνήθεια να αφαιρούμε τον φλοιό τους, κάποιες φορές για λόγους γεύσης, άλλες από φόβο για φυτοφάρμακα ή βλαβερά υπολείμματα. Παρά, λοιπόν, τα πολλά οφέλη, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η κατανάλωση της φλούδας ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα:
- Υπολείμματα φυτοφαρμάκων
O φλοιός είναι η πρώτη γραμμή άμυνας των φρούτων και των λαχανικών, λειτουργώντας ως προστασία για τη σάρκα του προϊόντος. Οποιοδήποτε υλικό χρησιμοποιείται κατά την περίοδο καλλιέργειας των προϊόντων εναποτίθεται στη φλούδα τους, η οποία εμποδίζει την είσοδο των ουσιών πιο «μέσα». Είναι επομένως λογικό ο φλοιός να φέρει υπολείμματα από φυτοφάρμακα ή άλλες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη γεωργία. - Βαρέα μέταλλα και ρύποι
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με άλλες ουσίες που βρίσκονται φυσικά στο περιβάλλον. Σε ορισμένες περιοχές, το έδαφος ή το νερό μπορεί να είναι επιβαρυμένο με βαρέα μέταλλα, τα οποία απορροφώνται και αποθηκεύονται σε μεγαλύτερο ποσοστό στον φλοιό, ο οποίος αποτελεί και το μέσο επικοινωνίας προϊόντων και περιβάλλοντος. - Πεπτικά προβλήματα
Παρότι οι φυτικές ίνες διαδραματίζουν απαραίτητο ρόλο στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού, η κατανάλωση υψηλής ποσότητας ινών μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα σε ορισμένους. Άτομα με ευαίσθητο πεπτικό σύστημα, μπορεί να εμφανίσουν δυσάρεστα συμπτώματα όπως φούσκωμα ή δυσπεψία, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ίνες.
Το πολύ καλό πλύσιμο μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση βλαπτικών υπολειμμάτων. Πλένουμε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά και επιμένουμε αν χρειαστεί με χλιαρό νερό ή ένα πανάκι. Σε πολλές περιπτώσεις ένα διάλυμα με ξύδι και νερό είναι επίσης χρήσιμο. Τα βιολογικά προϊόντα φαίνεται να κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος τελευταία, λόγω της μειωμένης έκθεσής τους σε φυτοφάρμακα. Ωστόσο το πολύ καλό πλύσιμο των προϊόντων είναι απαραίτητο ακόμη κι αν είναι βιολογικά.
Αν πάλι αντιμετωπίζουμε πεπτικά προβλήματα λόγω της φλούδας ή απλά δεν μας αρέσει η υφή της, τότε επιλέγουμε να τα ξεφλουδίζουμε και να τα καταναλώνουμε αποφλοιωμένα. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε τον «γενικό κανόνα» για κατανάλωση προϊόντων εποχής. Οι εποχικές καλλιέργειες αφενός έχουν καλύτερη γεύση και περισσότερα θρεπτικά συστατικά αφετέρου έχουν δεχθεί μικρότερες ποσότητες χημικών.
