Ο χρόνος που καταλαμβάνει η έμμηνος ρύση μιας γυναίκας ισοδυναμεί με επτά χρόνια της ζωής της. Κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως αποβάλλονται έως και 30 λίτρα αίματος από τον γυναικείο οργανισμό. Αν και οι παραπάνω αριθμοί είναι εντυπωσιακοί, το θέμα της εμμήνου ρύσεως εξακολουθεί να είναι ταμπού για το γυναικείο και αντρικό φύλο. Οι γυναίκες καλούνται να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τη μηνιαία απώλεια αίματος με ότι αυτή σημαίνει, αλλά και μια βουτιά στο θρεπτικό τους ισοζύγιο. Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε σταγόνα εμμηνορροϊκού αίματος είναι απώλεια θρεπτικών συστατικών και κυρίως σιδήρου.
Ανάγκες και πρόσληψη σιδήρου
Τα επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι οι γυναίκες έχουν 10 φορές υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας σιδήρου ή/και εμφάνισης σιδηροπενικής αναιμίας, από τους άνδρες. Το γεγονός αυτό οφείλεται, κυρίως, από τη μεγάλη απώλεια σιδήρου κατά την έμμηνο ρύση. Συνεπώς είναι λογικό να εμφανίζουν και αυξημένες ανάγκες πρόσληψης σιδήρου. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Βρετανικό Σύλλογο Διαιτολόγων – British Association of Dietetics (BDA), προτείνεται οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας να λαμβάνουν 14,8 mg σιδήρου ημερησίως, ενώ οι άντρες μόνο 8,7 mg. Ωστόσο, σε ειδικές περιόδους της ζωής μιας γυναίκας, όπως αυτή της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, οι ανάγκες της σε σίδηρο φαίνεται να αυξάνονται ακόμα περισσότερο σε 27 mg (Harvard medical school), ενώ μετά την εμμηνόπαυση πέφτουν σε επίπεδα ανάγκης παρόμοια με αυτά των ανδρών, (BDA).
Γιατί οι γυναίκες χάνουν σίδηρο κατά την έμμηνο ρύση;
Από την παιδική ηλικία έως τα βαθιά γεράματα, οι γυναικείες ορμόνες διαμορφώνουν τη σωματική και ψυχική ευημερία μιας γυναίκας. Τα έφηβα κορίτσια βιώνουν μέσω της έμμηνου ρύσεως μια νέα πτυχή του να είσαι γυναίκα. Συνήθως την υποδέχονται με συναισθήματα αβεβαιότητας, άγχους και συναισθηματικής φόρτισης, αλλά σύντομα την αποδέχονται, καθώς βιώνουν τον ερχομό της τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η έμμηνος ρύση παρουσιάζεται περίπου 500 φορές στη ζωή μιας γυναίκας, συνοδευόμενη από σημαντικές αποβολές αίματος.
Δεδομένου ότι ο σίδηρος αποτελεί κεντρικό συστατικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, μαζί με το αποβάλλον αίμα της εμμήνου ρύσης χάνονται και 10 – 30mg σιδήρου το μήνα. Η ποσότητα σιδήρου, η οποία απομακρύνεται μαζί με το αίμα της εμμήνου ρύσης χρήζει αναπλήρωσης. Εάν το ιχνοστοιχείο δεν αντικατασταθεί μέσω της διατροφής ή κάποιου συμπληρώματος σιδήρου, οι αποθήκες του σιδήρου στον οργανισμό σταδιακά αδειάζουν. Επομένως, οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην αποκατάσταση των επιπέδων σιδήρου του οργανισμού τους.
Τροφές πλούσιες σε σίδηρο:
- Μοσχάρι ή συκώτι κοτόπουλου
- Βοδινό κρέας
- Πουλερικά
- Φακές
- Σπανάκι
- Μαύρη σοκολάτα (τουλάχιστον 45%)
- Φασόλια
Σοβαρή εμμηνορροϊκή αιμορραγία & σίδηρος
Η υπερμηνόρροια, η υπερβολική δηλαδή αποβολή αίματος κατά την έμμηνο ρύση, όχι μόνο προκαλεί στις γυναίκες έντονη δυσφορία και ποικίλες δυσκολίες, αλλά τους κοστίζει και μεγάλες ποσότητες σιδήρου. Αντίστοιχα αποτελέσματα επιφέρει και μηνορραγία. Η πολύ μακράς διάρκειας έμμηνος ρύση (>7 ημέρες), αυξάνει σημαντικά τις γυναικείες ανάγκες σε σίδηρο. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι έως και το 70% των γυναικών με υπερμηνόρροια υποφέρουν από έλλειψη σιδήρου ή πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία. Συμπερασματικά, γυναίκες με έντονη έμμηνο ρύση, αραιομηνόρροια ή μηνορραγία, θα πρέπει να παρακολουθούν τακτικά τα επίπεδα σιδήρου τους και να τρέφονται σωστά, ώστε να συμπληρώνουν τις αποθήκες σιδήρου του οργανισμού τους.
Στις φυσικές τροφές ο σίδηρος απαντάται σε ζωικές (αιμικός σίδηρος) και φυτικές πηγές (μη-αιμικός σίδηρος), στη δισθενή και την τρισθενή μορφή του αντίστοιχα. Ο ζωικός σίδηρος είναι στοιχείο υψηλής βιοδιαθεσιμότητας και απορροφάται άμεσα και σε ικανοποιητικά ποσοστά από τον οργανισμό (15-35 %). Αντιθέτως, αν και ο φυτικός σίδηρος προσλαμβάνεται σε μεγάλες ποσότητες, μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό του απορροφάται τελικά από τον οργανισμό. Το αντίστοιχο ποσοστό απορρόφησης του μη-αιμικού σιδήρου είναι μόλις 2-10%. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της τρισθενούς του μορφής, η οποία χρειάζεται να μετατραπεί σε δισθενή, ώστε να απορροφηθεί καλύτερα.
Η απορρόφηση του διατροφικού σιδήρου επηρεάζεται κατά πολύ από τους συνδυασμούς τροφών. Για παράδειγμα, στη μετατροπή του τρισθενή σιδήρου σε δισθενή, παίζει σημαντικό ρόλο η λήψη βιταμίνης C. Η υδατοδιαλυτή βιταμίνη C ενισχύει τη διαδικασία της μετατροπής και αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου που λαμβάνεται μέσω φυτικών τροφών. Αντίθετα, τροφές που περιέχουν ασβέστιο θα πρέπει να αποφεύγονται συνδυαστικά με την κατανάλωση τροφών με σίδηρο. Το ασβέστιο με τον σίδηρο έχουν την τάση να αλληλεπιδρούν με αποτέλεσμα το ένα να παρεμποδίζει τη απορρόφηση του άλλου.
Ένα συμπλήρωμα για βέλτιστη αποκατάσταση σιδήρου
Ωστόσο, σε περιπτώσεις μεγάλης πτώσης των επιπέδων σιδήρου στον οργανισμό η ανάκαμψη τους δεν μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά μέσω της διατροφής. Για πιο αποτελεσματική αποκατάσταση των ποσοστών σιδήρου στον οργανισμό προτείνεται η συνδυαστική λήψη συμπληρώματος σιδήρου.
Το Sferevit IRON & C ξεχωρίζει χάρη στην άριστη βιοδιαθεσιμότητά του και την υψηλή του απορρόφηση. Πρόκειται για ένα καινοτόμο προϊόν σιδήρου με μέγιστα ποσοστά απορρόφησης και ανεκτικότητας έναντι των άλλων μορφών σιδήρου. Αποτελείται από 30 mg δισγλυκινικό σίδηρο και 160 mg βιταμίνη C σε σφαιρίδια αργής αποδέσμευσης.
O δισγλυκινικός σίδηρος, λόγω της ειδικής του μορφής, δεν διασπάται από τα οξέα του στομάχου, αλλά απορροφάται ως έχει στο λεπτό έντερο. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγονται τα δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα που είναι πιθανό να προκληθούν από ελεύθερα ιόντα σιδήρου, όπως:
- ναυτία
- δυσκοιλιότητα
- στομαχικές διαταραχές
Παράλληλα, η λήψη δισγλυκινικού σιδήρου δεν ενέχει άλλους διατροφικούς περιορισμούς. Η απορρόφησή του δεν αναστέλλεται ή παρεμποδίζεται από την παρουσία άλλων συστατικών της διατροφής.
Συμπληρωματικά, η βιταμίνη C σε σφαιρίδια αργής αποδέσμευσης ενισχύει την επιπλέον απορρόφηση του διατροφικού σιδήρου, βελτιστοποιώντας την αποκατάσταση των επιπέδων του και καλύπτοντας παράλληλα τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη C για έως και 12 ώρες.
Βιβλιογραφία
- https://www.who.int/tools/elena/review-summaries/daily-iron-women–daily-iron-supplementation-for-improving-anaemia-iron-status-and-health-in-menstruating-women
- Februhartanty J, Dillon D, Khusun H. Will iron supplementation given during menstruation improve iron status better than weekly supplementation? Asia Pac J Clin Nutr. 2002;11(1):36-41. doi: 10.1046/j.1440-6047.2002.00264.x. PMID: 11890637.
- Bda.uk.com. 2021. Iron. [online] Available at: <https://www.bda.uk.com/resource/iron-rich-foods-iron-deficiency.html> [Accessed 2 September 2021].
- Haidar J, Omwega AM, Muroki NM, Ayana G. Daily versus weekly iron supplementation and prevention of iron deficiency anaemia in lactating women. East Afr Med J. 2003 Jan;80(1):11-6. doi: 10.4314/eamj.v80i1.8661. PMID: 12755236.
- The Nutrition Source. 2021. Iron. [online] Available at: <https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/iron/> [Accessed 2 September 2021].
- Who.int. 2021. Anaemia in women and children. [online] Available at: <https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/anaemia_in_women_and_children> [Accessed 2 September 2021].
