Γαστρεντερίτιδα στην παιδική ηλικία

Τι είναι η λοίμωξη της γαστρεντερίτιδας;

Η οξεία λοιμώδης εντερίτιδα είναι μια από τις πιο κοινές λοιμώξεις του γαστρεντερικού των παιδιών, παγκοσμίως, ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Τις περισσότερες φορές οφείλεται σε ιογενή λοίμωξη. Η οξεία εντερίτιδα ορίζεται ως απώλεια της συνοχής των κοπράνων, με υδαρείς κενώσεις και/ή αύξηση της συχνότητας των κενώσεων σε περισσότερες από τρεις εντός 24 ωρών. Εμετός και πυρετός μπορεί να προηγηθούν ή να επακολουθήσουν της διάρροιας, ή να απουσιάζουν εντελώς. Η διάρροια συνήθως διαρκεί λιγότερο από 7 ημέρες, με τα έντονα συμπτώματα να εμφανίζονται τις πρώτες 3-4 ημέρες.

Η οξεία λοιμώδης εντερίτιδα (συμπεριλαμβανομένης της γαστρεντερίτιδας) μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο και απασχολεί σε μεγάλο βαθμό τις υγειονομικές αρχές αναπτυσσόμενων χωρών. Στην Ευρώπη, οι περισσότερες περιπτώσεις εξελίσσονται ομαλά και αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά. Τα περιστατικά εμφανίζουν ήπιας έως μέτριας σοβαρότητας συμπτώματα και η εμφάνιση σοβαρών παρενεργειών είναι εξαιρετικά σπάνια. Στοιχεία από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δείχνουν, ότι ποσοστό άνω του 15% κάτω των 5 ετών μεταφέρεται σε γιατρό τουλάχιστον μία φορά λόγω προσβολής από μολυσματική διαρροϊκή νόσο. Μάλιστα το ποσοστό των παιδιών που παρουσιάζουν λοίμωξη και εισάγονται στο νοσοκομείο φτάνει σχεδόν το 10%.

 

Παράγοντες κινδύνου

Όσο μικρότερο σε ηλικία ένα παιδί, τόσο μεγαλύτερος είναι ο πιθανός κίνδυνος. Στην πραγματικότητα οι παρενέργειες προκαλούνται από τις απώλειες υγρών και ηλεκτρολυτών γεγονός που οδηγεί σε αφυδάτωση. Ο τύπος της αφυδάτωσης, δηλαδή ισοτονική, υποτονική ή υπερτονική, είναι ανεξάρτητος από τον παθογόνο μικροοργανισμό που έχει προκαλέσει τη λοίμωξη.

Οι απώλειες υγρών λόγω διάρροιας και εμετού μπορεί να είναι τόσο υψηλές όσο τρεις φορές ο όγκος του κυκλοφορούντος αίματος (80-125-250 mL ανά kg σωματικού βάρους την ημέρα). Για να διατηρηθεί σταθερός ο όγκος του αίματος, το σώμα αναγκάζεται να διαθέσει υγρά από τον ενδοκυττάριο χώρο, με αποτέλεσμα την πρόκληση αφυδάτωσης. Οι επιπλοκές και η νοσηλεία σε νοσοκομείο μπορούν συνήθως να προληφθούν με την πρόωρη και επαρκή χορήγηση κατάλληλων ενυδατικών διαλυμάτων και σωστής διατροφής.

Η σοβαρότητα της κατάστασης σε παιδιά κάποιες φορές γίνεται δύσκολα αντιληπτή, καθώς μικρής ηλικίας παιδιά δεν μπορούν να αντιδράσουν και να ζητήσουν βοήθεια. Ακόμα και αν οι φροντιστές των παιδιών λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη παρενεργειών, είναι πιθανό παιδιά νηπιακής ηλικίας να αρνούνται να συνεργαστούν. Τα παιδιά συχνά δέχονται διαλύματα επανενυδάτωσης ευκολότερα όταν είναι παγωμένα ή σε θερμοκρασία δωματίου. Αρώματα και γεύσεις «φιλικές» προς τα παιδιά, μπορεί να κάνουν πιο εύκολη τη διαδικασία.

Πρόληψη

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, οι λοιμώξεις εντερίτιδας είναι αρκετά συχνές κατά τη βρεφική ηλικία. Μάλιστα, έχει αποδειχθεί ότι το μητρικό γάλα μπορεί και προστατεύει από πιθανές μολύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της γαστρεντερίτιδας, λόγω των αντισωμάτων που περιέχει.

Σε κάθε περίπτωση, η τήρηση των μέτρων υγιεινής είναι ο νούμερο ένα παράγοντας προστασίας. Το επιμελές πλύσιμο φρούτων και λαχανικών και οι σωστές πρακτικές μαγειρέματος, μπορούν να αποτρέψουν σε σημαντικό βαθμό λοιμώξεις. Οι βακτηριακές λοιμώξεις που οφείλονται στα τρόφιμα προκύπτουν συνήθως λόγω της κατανάλωσης ατελώς μαγειρεμένου κρέατος, ωμών αυγών και μη παστεριωμένου γάλακτος.

Προσοχή επίσης απαιτείται και σε επιφάνειες και τουαλέτες, προκειμένου τα παιδιά να μην έρχονται σε άμεση επαφή. Ο επιμελής καθαρισμός πριν και μετά τη χρήση τους τουαλέτας προστατεύει τόσο από μια πιθανή μόλυνση όσο και από την εξάπλωση κάποιου παθογόνου.

 

Θεραπεία

Ο βασικός θεραπευτικός στόχος είναι η αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών που εκλείπουν λόγω της διάρροιας και του εμετού. Η επαρκής λήψη νερού και η χορήγηση ενός υποτονικού διαλύματος ενυδάτωσης ενδείκνυται για την πρόληψη της αφυδάτωσης. Η από του στόματος ενυδάτωση σε συχνές, μικρές ποσότητες κατά τη διάρκεια 3-4 ωρών είναι επιτυχής σε περισσότερες από το 90% των περιπτώσεων. Οι λοιμώδεις διαρροϊκές ασθένειες συνήθως αυτοπεριορίζονται, επομένως τα αυξημένα υγρά σε συνδυασμό με μειωμένη ποσότητα τροφής, συχνά, δρουν αποτελεσματικά.

 

Διατροφικές συστάσεις

Η σωστή διατροφή των επόμενων ημερών είναι απαραίτητη για την αναγέννηση των εντεροκυττάρων. Τα κύτταρα του εντέρου απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά που τους είναι απαραίτητα, κυρίως, από τον εντερικό αυλό και όχι από το αίμα. Επομένως, η πρόσληψη τροφής είναι σημαντική για την αναγέννηση των εντεροκυττάρων, τα οποία έχουν υποστεί βλάβη από τη μόλυνση. Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες καλό θα ήταν να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια διαρροϊκής ασθένειας ή την αμέσως επόμενη περίοδο, προκειμένου να μην προκληθεί δυσανεξία σε τρόφιμα. Τρόφιμα με σύνθετους υδατάνθρακες, όπως ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες και ρύζι είναι τα πιο κατάλληλα για να λάβει ένα νήπιο σε τέτοιες περιπτώσεις. Άπαχα κρέατα, όπως το κοτόπουλο και το μοσχάρι προτείνονται επίσης. Καλό θα ήταν να αποφεύγονται λιπαρά συστατικά, τα οποία και μπορούν να επιδεινώσουν τη διάρροια. Συστήνεται, ακόμα, η αποφυγή τροφών πλούσιων σε ζάχαρη καθώς ενισχύουν την αφυδάτωση.

 

Φαρμακευτικές αγωγές

Για τα περισσότερα παιδιά με λοιμώδεις διαρροϊκές ασθένειες, η θεραπεία με φάρμακα δεν ενδείκνυται. Τις περισσότερες φορές προτείνονται αντιδιαρροϊκά φάρμακα για τη διαχείριση της διάρροιας, μειώνοντας τη συχνότητα της διάρροια αλλά και τον όγκο των κοπράνων. Μια ακόμα αποτελεσματική προσέγγιση έχει να κάνει με τη χρήση προβιοτικών. Τα ζωντανά φιλικά βακτήρια φτάνουν στο έντερο και εξισορροπούν το εντερικό μικροβίωμα, με αποτέλεσμα την επαναφορά της ομαλής κινητικότητας του εντέρου.

 

bacteflora® JUNIOR

To bacteflora® JUNIOR είναι το παιδικό προβιοτικό της OLONEA. Περιέχει μια ειδική σύνθεση 9 προβιοτικών στελεχών με 6 δις ανά φακελάκι για αποτελεσματική συμπλήρωση του εντερικού μικροβιώματος παιδιών. Τα 9 προβιοτικά στελέχη που περιέχονται στο bacteflora® JUNIOR ανταποκρίνονται στις ανάγκες του παιδικού εντερικού μικροβιώματος, του οποίου η σύσταση διαφέρει σε σχέση με των ενηλίκων. Διατίθεται σε σκόνη πλήρως διαλυτή σε υγρά και στερεά τρόφιμα. Το bacteflora® JUNIOR είναι άγευστο και άοσμο, προκειμένου να διευκολύνεται η λήψη του από παιδιά.

Από την OLONEA.

Νοιαζόμαστε φυσικά για εσάς.

 

 

 

 

Βιβλιογραφία

1. Koletzko S, Osterrieder S. Acute infectious diarrhea in children. Dtsch Arztebl Int. 2009 Aug;106(33):539-47; quiz 548. doi: 10.3238/arztebl.2009.0539. Epub 2009 Aug 14. PMID: 19738921; PMCID: PMC2737434.
2. https://gi.org/topics/diarrhea-in-children/
3. https://www.uptodate.com/contents/acute-diarrhea-in-children-beyond-the-basics