Από τι προκαλείται το φούσκωμα και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Τι είναι το φούσκωμα;

Το φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα ή το στομάχι είναι μια αίσθηση που κάνει συχνά την εμφάνισή της και συχνά αποτελεί ένα κοινό μέρος της φυσιολογικής πεπτικής λειτουργίας. Σχεδόν το 40% του γενικού πληθυσμού αναφέρει τέτοιου είδους συμπτώματα και το ποσοστό αυτό είναι ακόμη υψηλότερο μεταξύ των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με άλλες λειτουργικές γαστρεντερικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργικής δυσπεψίας, του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS) και της λειτουργικής δυσκοιλιότητας. Άτομα με χρόνια και μεγάλης έντασης συμπτώματα αναφέρουν ότι επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα ζωής τους.

Στην πραγματικότητα έχει να κάνει με την συσσώρευση υγρών και αερίων στη γαστρεντερική οδό, στο στομάχι ή το έντερο, και τις περισσότερες φορές εμφανίζεται μετά από ένα γεύμα ή ως ευαισθησία σε κάποια τροφή. Η πληρότητα της γαστρεντερικής οδού είναι ένας ακόμα λόγος που προκαλεί την αίσθηση φουσκώματος. Ειδικά σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας, όπου τα υπολείμματα της τροφής δεν απομακρύνονται αποτελεσματικά, τα συμπτώματα εντείνονται.

Το φούσκωμα, για κάποιους μπορεί να είναι απλά μια γενικευμένη αίσθηση δυσφορίας, ενώ για κάποιους άλλους εκδηλώνεται και σωματικά. Για παράδειγμα κάποιοι άνθρωποι παρατηρούν στο σώμα τους αλλαγές που συνδέονται με το φούσκωμα, δηλαδή το πρήξιμο στην περιοχή του στομάχου.

Συμπτώματα όπως φούσκωμα και μετεωρισμός δεν είναι ανησυχητικά. Όταν όμως πρόκειται για μια επίμονη κατάσταση, η οποία δεν έχει εμφανή αίτια και δεν υποχωρεί, τότε χρήζει παρακολούθηση από ειδικό υγείας.

Τι προκαλεί φούσκωμα;

Οι συνθήκες και οι παράγοντες για τη δημιουργία φουσκώματος διαφέρουν από το ένα άτομο στο άλλο, ενώ η αιτιολογία δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητή. Ο κατάλογος των πιθανών αιτιών περιλαμβάνει οργανικές και παθολογικές καταστάσεις, διαταραχές του άξονα εντέρου-εγκεφάλου ή σπλαχνική υπερευαισθησία. Η μόνη σταθερά μεταξύ των περιστατικών είναι η συσσώρευση αέρα εντός του γαστρεντερικού σωλήνα. Πως, όμως, συσσωρεύεται αυτό ο αέρας στο στομάχι και το έντερο; Φυσικά δεν είναι κάτι περίεργο, καθώς αέρας εισχωρεί στον οργανισμό μας κατά τη διαδικασία της μάσησης. Στην πραγματικότητα, όλοι καταναλώνουμε αέρα καθώς τρώμε και πίνουμε. Αυτός ο επιπλέον αέρας, που συσσωρεύεται στο πεπτικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε φούσκωμα για μερικούς ανθρώπους.

Ακόμα μια φυσιολογική διεργασία που προκαλεί τη συσσώρευση υγρών και αερίων στο έντερο είναι η βακτηριακή ζύμωση. Οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί που αποικίζουν στο παχύ έντερο του οργανισμού, χρησιμοποιούν τις άπεπτες φυτικές ίνες της τροφής ως θρεπτικό υπόστρωμα για την πραγματοποίηση των μεταβολικών δραστηριοτήτων τους. Οι φυτικές ίνες δεν διασπώνται στο ανώτερο γαστρεντερικό σύστημα και φτάνουν άθικτες στο παχύ έντερο, όπου και χρησιμεύουν ως τροφή για τα ζωντανά βακτήρια του εντερικού μικροβιώματος. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ζύμωση και μέσω αυτής προκύπτουν τα προϊόντα του μεταβολισμού των μικροοργανισμών, τα οποία περιλαμβάνουν και μεγάλες ποσότητες αερίων.

Υπάρχουν επίσης αρκετοί παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα για αίσθηση φουσκώματος:

• Κατάποση περισσότερου αέρα από ό,τι συνήθως, σε περιπτώσεις όπου η κατανάλωση τροφής γίνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς.
• Δυσανεξία στους υδατάνθρακες και σε άλλες ομάδες τροφίμων. Πρόσφατη έρευνα εκτιμά ότι σχεδόν το 20% του γενικού πληθυσμού βιώνει κάποια μορφή τροφικής δυσανεξίας.
• Περιστασιακή δυσκοιλιότητα λόγω μεταβολών στη διατροφή ή ταξιδιών.
• Διατάραξη εντερικού μικροβιώματος.
• Θέματα υγείας (π.χ. κοιλιοκάκη, παγκρεατική ανεπάρκεια, χειρουργική επέμβαση, υποθυρεοειδισμός, εκκολπώματα κ.ά).

 

Ποια τρόφιμα μπορούν να δημιουργήσουν φούσκωμα;

Μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων, τα οποία μπορεί να περιέχουν συστατικά που προκαλούν φούσκωμα και αέρια. Είναι δεδομένο ότι δεν δρουν όλες οι πηγές θρεπτικών συστατικών με τον ίδιο τρόπο. Ορισμένα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα σε κάποια άτομα μερικές φορές, ωστόσο αυτά τα σημάδια δεν χαρακτηρίζονται από καθολικότητα.

Προϊόντα συχνά υπεύθυνα για τη συσσώρευση υγρών και αερίων:

• Όσπρια
• Δημητριακά ολικής άλεσης
• Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Ανθρακούχα ποτά

Πολλές από αυτές τις τροφές περιέχουν μεγάλες ποσότητες σακχάρων, αμύλου ή φυτικών ινών που μπορούν να απελευθερώσουν αέρια καθώς το πεπτικό σύστημα τα διασπά. Πολλοί άνθρωποι, επίσης, παρατηρούν φούσκωμα μετά την κατανάλωση ενός γεύματος με τροφές πλούσιες σε λιπαρά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το λίπος χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αφομοιωθεί σε σχέση με άλλα μακροθρεπτικά συστατικά.

Πρέπει να αποφεύγονται τα τρόφιμα που δημιουργήσουν φούσκωμα;

Μια απλή παρατήρηση και χαρτογράφηση του συνολικού τρόπου ζωής, μπορεί να δώσει σημαντικά συμπεράσματα. Καθώς η εμφάνιση φουσκώματος επηρεάζεται κατά πολύ από τα τρόφιμα, ο εντοπισμός και η αποφυγή συγκεκριμένων ερεθισμάτων αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο περιορισμού. Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του φουσκώματος.

Σε κάθε περίπτωση, θυμηθείτε ότι, αν κάποιο τρόφιμο σας προκαλεί φούσκωμα, δεν σημαίνει ότι είναι και ανθυγιεινό. Πολλά είναι τα θρεπτικά τρόφιμα που, λόγω της πυκνότητάς τους, προκαλούν φούσκωμα και αυτό επειδή είναι πιο περίπλοκα για το πεπτικό σύστημα να τα διασπάσει. Για παράδειγμα οι μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών, και μάλιστα από διαφορετικές πηγές, είναι ένα χαρακτηριστικό της μεσογειακής διατροφής. Οι φυτικές ίνες κάθε άλλο παρά βλαπτικές είναι για τον οργανισμό. Διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες είναι απαραίτητες τόσο για την ομαλή εντερική λειτουργία, όσο και πολλές ακόμα λειτουργίες, όπως η διατήρηση του φυσιολογικού βάρους, τα ομαλά επίπεδα σακχάρου και χοληστερόλης και πολλά ακόμη. Ωστόσο, κάποιες φορές αυτά τα οφέλη καλύπτονται από επώδυνα συμπτώματα που οδηγούν σε περιορισμό της κατανάλωσης αυτών των υπερπολύτιμων συστατικών.

Αν παρατηρείτε συχνά φούσκωμα, ξεκινήστε να τηρείτε αρχείο με το τι καταναλώνετε μέσα στη μέρα. Έτσι θα μπορείτε να εντοπίσετε τι προκαλεί φούσκωμα και να το περιορίσετε. Αυτό, επίσης, θα βοηθήσει στο απομονώσετε ό,τι σας προκαλεί ευαισθησία, αποφεύγοντας τους αυστηρούς και καθολικούς περιορισμούς θρεπτικών συστατικών.

 

Γιατί οι γυναίκες ταλαιπωρούνται περισσότερο από φούσκωμα;

Ως επί το πλείστων, φούσκωμα προκαλείται από τους ίδιους παράγοντες τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες φαίνεται να εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία, τόσο στη συχνότητα που αντιμετωπίζουν φούσκωμα, όσο και στον τρόπο που το βιώνουν. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γυναικείες ορμόνες παίζουν ρόλο στο πεπτικό σύστημα και επηρεάζουν τη δημιουργία πρηξίματος σε κοιλιά και στομάχι. Για παράδειγμα, οι γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν αλλαγές στο πεπτικό τους σύστημα καθ’ όλη τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού τους κύκλου. Αυτό προκαλείται από τα κυμαινόμενα επίπεδα ορμονών, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, που συχνά συμβάλλουν στην αίσθηση προσωρινής δυσφορίας του πεπτικού συστήματος όπως το φούσκωμα. Οι γυναίκες που περνούν από την εμμηνόπαυση μπορεί, επίσης, να εμφανίζουν συχνότερα φούσκωμα από το φυσιολογικό. Κατά την περίοδο της περιεμμηνόπαυσης και της εμμηνόπαυσης, τα ορμονικά επίπεδα των γυναικών αλλάζουν δραστικά και αυτή η αλλαγή επηρεάζει όλες τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένης και της πέψης.

 

Τρόποι για να περιοριστεί το φούσκωμα

Τις περισσότερες φορές, μικρές προσαρμογές στον τρόπο ζωής επιφέρουν τη ζητούμενη βελτίωση. Αλλαγές που συνδέονται με τη διατροφή, το ποτό και άλλες καθημερινές συνήθειες μπορεί να βοηθήσουν.

• Τροποποίηση διαιτολογίου ορισμένων τροφίμων, αποφεύγοντας κοινές τροφές που προκαλούν φούσκωμα ή τα τρόφιμα στο παρελθόν έχουν προκαλέσει φούσκωμα. Αν έχετε παρατηρήσει ότι το φαγητό είναι η αιτία των συμπτωμάτων, ένα γενικό ημερολόγιο με αναλυτική καταγραφή του τι καταναλώνετε, μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να εντοπίσετε ποια τρόφιμα προκαλούν φούσκωμα.
• Εύρεση εναλλακτικών τροφίμων και ισορροπημένο διαιτολόγιο. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω το φούσκωμα μπορεί να προκληθεί εξαιτίας ενός συστατικού και όχι σε ολόκληρο το τρόφιμο. Για παράδειγμα ίσως το πρόβλημα να είναι η γλουτένη ή λακτόζη, επομένως μπορείτε να συνεχίσετε να τρώτε δημητριακά και γαλακτοκομικά χωρίς τα παραπάνω συστατικά. Επίσης, κάποιος μπορεί να εμφανίζει ευαισθησία στις φακές αλλά όχι στα υπόλοιπα όσπρια.
• Σωστός τρόπος μάσησης. Εκτός από το είδος της διατροφής και ο τρόπος με τον οποίο μασάμε και τρώμε μπορεί να επηρεάσει το φούσκωμα. Τρώγοντας πολύ γρήγορα μπορεί να προκληθεί φούσκωμα, μιας και είναι πιθανό να ληφθεί περισσότερος αέρας από το κανονικό. Τρώτε μικρότερη ποσότητα ανά φορά και μην αποσπάστε από άλλα πράγματα κατά τη διάρκεια του φαγητού. Αν εντοπίζετε το πρόβλημα στη λήψη υγρών, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε ένα καλαμάκι.
• Διαχείριση του άγχους. Το άγχος της καθημερινότητας επηρεάζει σημαντικά την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και είναι ικανό να δημιουργήσει δυσάρεστα συμπτώματα. Το άγχος και η κορτιζόλη, η ορμόνη του άγχους, έχουν συνδεθεί με φούσκωμα και άλλες εντερικές διαταραχές.
• Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Τα προβιοτικά συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας του εντερικού μικροβιώματος, ενισχύοντας τον πληθυσμό των φιλικών βακτηρίων. Η αποκατάσταση της ισορροπίας του εντερικού μικροβιώματος βοηθάει σημαντικά στη διατήρηση της υγείας του εντέρου και τη σωστή λειτουργία του.
• Καθημερινή σωματική δραστηριότητα. Η ομαλή και φυσιολογική κινητικότητα του εντέρου απαιτεί την υιοθέτηση μιας καθημερινή ρουτίνας σωματικής δραστηριότητας. Ακόμα και λίγα λεπτά περπάτημα την ημέρα συμβάλλουν στην αύξηση της ροής του αίματος προς το πεπτικό σας σύστημα και κατά τη συνέπεια στην πέψη των τροφίμων, μειώνοντας το φούσκωμα. Από την άλλη η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για αποτροπή εμφάνισης συμπτωμάτων δυσκοιλιότητας.
• Περισσότερο νερό. Η ενυδάτωση παίζει σημαντικό ρόλο στην πέψη, υποστηρίζοντας την παραγωγή σιέλου και στομαχικών οξέων, τα οποία με τη σειρά τους συμβάλλουν καθοριστικά στην αποτελεσματική διάσπαση των τροφίμων. Η ανεπαρκής ενυδάτωση είναι πιθανό να επιβραδύνει την πεπτική διαδικασία.

 

Συμπληρώματα διατροφής από την OLONEA®

Τα συμπληρώματα διατροφής με προβιοτικά, πολλές φορές, μπορεί να αποδειχθούν παραπάνω από αποτελεσματικά σε περιπτώσεις φουσκώματος και μετεωρισμού. Η εξισορρόπηση του εντερικού μικροβιώματος και η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι δύο βασικοί παράγοντες στην ανακούφιση από το φούσκωμα.

 

Προβιοτικά bacteflora®

Τα προβιοτικά bacteflora® χαρακτηρίζονται από εξειδικευμένους συνδυασμούς βακτηριακών στελεχών σε κατάλληλες αναλογίες και πληθυσμούς. Το bacteflora® PLUS περιέχει ενισχυμένη σύνθεση με 10 προβιοτικά στελέχη, 30 δις ανά κάψουλα και πρεβιοτική ινουλίνη για συνδυαστική δράση. Το bacteflora® PLUS είναι το ιδανικό προβιοτικό για την αποκατάσταση της ισορροπίας του εντερικού μικροβιώματος και την αντιμετώπιση συμπτωμάτων φουσκώματος και μετεωρισμού.

 

Προβιοτικά και φυτικές ίνες bactefiber®

Tα προϊόντα bactefiber® είναι εξειδικευμένα προϊόντα για την αποκατάσταση της φυσιολογικής κινητικότητας του εντέρου και τη δυσκοιλιότητα. Περιέχουν προβιοτικά κλινικά μελετημένα για τη δυσκοιλιότητα και κορυφαίας ποιότητας φυτικές ίνες Sunfiber. Τα προϊόντα bactefiber® είναι κατάλληλα για διατροφή low FODMAP, δηλαδή για άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου που ακολουθούν συγκεκριμένη διατροφή χαμηλή σε FODMAPs. Tα δύο προϊόντα bactefiber® REGULAR και bactefiber® JUNIOR για ενήλικες και παιδιά αντίστοιχα είναι τα ιδανικά προϊόντα για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας χωρίς να επιδεινώνουν το φούσκωμα και να δημιουργούν άλλες παρενέργειες.

 

Αγάπησε το μικροβίωμα σου.

 

 

 

Βιβλιογραφία

1. Lacy BE, Gabbard SL, Crowell MD. Pathophysiology, evaluation, and treatment of bloating: hope, hype, or hot air? Gastroenterol Hepatol (N Y). 2011 Nov;7(11):729-39. PMID: 22298969; PMCID: PMC3264926.
2. Seo AY, Kim N, Oh DH. Abdominal bloating: pathophysiology and treatment. J Neurogastroenterol Motil. 2013 Oct;19(4):433-53. doi: 10.5056/jnm.2013.19.4.433. Epub 2013 Oct 7. PMID: 24199004; PMCID: PMC3816178.